مزیت های هوشمند سازی معادن
هوشمندسازی در صنعت معدن، علاوه بر بهبود ایمنی کارگران، دارای مزایای اقتصادی و محیط زیستی نیز می باشد. در زیر به برخی از این مزایا اشاره شده است:
۱- کاهش هزینه ها: با استفاده از تکنولوژی های هوشمند، می توان هزینه های پرسنلی، انرژی و مواد اولیه را کاهش داد و در نتیجه هزینه های عملیاتی را بهبود بخشید.
۲- بهبود بهره وری: با استفاده از سامانه های تصویربرداری و نظارت، می توان فرآیندهای تولید را بهبود بخشید و بهره وری را افزایش داد.
۳- کاهش آلودگی و تلفات محیط زیست: با استفاده از سیستم های جمع آوری داده های ایمنی، می توان خسارات ناشی از حوادث را به حداقل رساند و به طور کلی تلفات محیط زیست را کاهش داد.
۴- افزایش کیفیت محصول: با بهره گیری از ربات های خودکار، می توان کیفیت محصولات را بهبود بخشید و به طور کلی کارایی و کیفیت فرآیندهای تولید را بهبود بخشید.
۵- افزایش توانمندی رقابتی: با بهره گیری از تکنولوژی های پیشرفته، می توان توانمندی رقابتی شرکت ها را افزایش داد و در بازار جهانی به عنوان یک شرکت پیشرو شناخته شد.
در نتیجه هوشمندسازی در صنعت معدن، علاوه بر بهبود ایمنی کارگران، دارای مزایای اقتصادی و محیط زیستی نیز می باشد که می تواند بهبود و بهره وری فرآیندهای تولید را در شرکت های معدنی بهبود بخشد.
صنایع معدنی در ایران و برخی کشورها هنوز از رویکردهای بسیار سنتی استفاده کرده و نسبت به سایر صنایع از پیشرفت‌های فناورانه به مقدار اندکی بهره برده و همچنان برای رسیدن به وضعیت مطلوب راه طولانی در پیش دارند. به طوری‌که بسیاری از معادن به دلیل آنکه در مناطق دور از دسترس یا صعب‌العبور هستند همچنان دسترسی به زیرساخت‌های ارتباطی نداشته و امکان تجهیز آن‌ها به وسایل ارتباطی هزینه‌بر است.
جایگاه ایران در صنعت معدن
ایران یکی از مهم‌ترین دارندگان مواد معدنی در جهان است. طبق گزارش‌ها، کشور ایران با داشتن تنها ۱ درصد از جمعیت کل دنیا، حدود ۷ درصد معادن دنیا را در دست داشته و با دارا بودن ۳۷ میلیارد تن ذخایر اثبات‌شده و ۵۷ میلیارد تن ذخایر بالقوه معدنی، از ۶۸ نوع ماده معدنی گوناگون، جزو ۱۵ کشور بزرگ غنی از مواد معدنی است.
این در حالی است که صنعت معدن و صنایع وابسته به آن، تنها ۴ درصد از تولید ناخالص داخلی را شامل می‌شود. با توجه به این اطلاعات، پرواضح است که پتانسیل بسیار بالایی در توسعه معدن و اقتصاد وابسته به آن در کشور ما وجود دارد. مشخصاً مهم‌ترین دستاوردهای معدن هوشمند عبارتند از توسعه اقتصادی کشور در حوزه صنعت معدن، کاهش سریع مخاطرات معدنی و رفع عقب‌ماندگی‌ها در این حوزه، توانایی پیش‌بینی برخی مخاطرات و رخدادها با استفاده از الگوریتم‌های هوشمند داده و جلوگیری به موقع از وقوع آن‌ها، بهبود فرایندهای اکتشاف، استخراج، فرآوری و سایر فرآیندهای این حوزه، همپا شدن با فناوری‌های پیشرفته معدنی در دنیا، اقدام در راستای تحول انقلاب صنعتی چهارم، و گرویدن به تحول دیجیتال در صنعت معدن.
چالش های صنعت معدن و اهمیت هوشمندسازی معدن
صنایع معدنی، علیرغم نقش حیاتی که در توسعه و اقتصاد کشورها دارند، یکی از پرچالش‌ترین و پر مخاطرات‌ترین بخش‌های صنعتی هر کشور هستند. این‌گونه صنایع غالباْ از یک زنجیره ارزش طولانی تشکیل شده که از اکتشاف معدن گرفته تا حفاری، استخراج، فرآوری و توزیع، شامل مجموعه‌ای از عملیات خطیر و پرهزینه است. کوچک‌ترین اشتباه در فعالیت‌های برنامه‌ریزی یا عملیاتی در هر یک از این فازها، می‌تواند منجر به هزینه‌ها و صدمات جبران‌ناپذیری شود که علاوه بر اینکه عملیات را برای مدت طولانی مختل نموده، اثر منفی بر کل زنجیره ارزش می‌گذارد. این موارد، شرکت‌های معدنی را با مسائل بحرانی متعددی مانند هزینه عملیاتی بالا، مخاطرات اجرایی، هدر رفت منابع و انرژی، کار در شرایط سخت محیطی، مخاطرات جانی نیروی انسانی، downtimeهای مکرر و در پی آن هزینه‌های هنگفت ناشی از وقفه‌های پیش‌آمده، عدم یکپارچگی در بخش‌های مختلف حفاری، استخراج و دیسپچینگ مواد معدنی، خرابی دستگاه‌ها و مشکلات گوناگون در توزیع مواد معدنی مواجه می‌نماید.
یکی دیگر از مهم‌ترین مسائل که صنایع معدنی با آن مواجه هستند، دشواری در آگاهی از موقعیت افراد و تجهیزات در مناطق عملیاتی (مخصوصاً در معادن زیرزمینی مانند معدن زغال‌سنگ) است چراکه این مناطق با وسعت چندین کیلومتر بوده و افراد، ماشین‌آلات و تجهیزات در جهات مختلف در حال فعالیت و تغییر مکان هستند. این موضوع نه‌تنها منجر به گم‌شدن تجهیزات یا خرابی آن‌ها می‌شود که در برخی موارد حوادثی مانند برخورد ماشین‌ها به یکدیگر یا برخورد تجهیزات با افراد را به همراه دارد که همه این‌ها هزینه‌های مالی و جانی بسیاری برای شرکت‌های معدنی به بار می‌آورند.
علاوه بر این، خطر دیگری که همیشه معادن را تهدید می‌کند، خطر نشت گازهای مختلف و کمبود اکسیژن است که جان معدنکاران را تهدید می‌نماید. برای پیشگیری از حوادث جانی مانند خفگی، انفجار و آتش‌سوزی، نیاز به هوشمندسازی معادن وجود دارد تا علاوه بر شناسایی میزان گازهای مختلف، اکسیژن محیط نیز سنجیده شده و پیش از بروز خطرات ذکرشده، از آن‌ها جلوگیری شود.
